تاریخ اسماعیلیان آسیای میانه

به اداره محترم سیمای شغنان !   حضور دوستان و شخصیت های فرهنگی!

 دوستان عزیز، شخصیت های رجاوند فرهنگی شغنان زمین ، شعرا و نویسنده ها، صاحب نظران و علاقه مندان  زندگی عقیدتی و باورمندان راه پر سعادت حجت سترگ خراسان ناصر خسرو !

درود و عرض ادب خدمت همه شما !

 به میان آمدن سیمای شغنان من حیث وسیله تبادل افکار، بینش و داشته های فرهنگی محیط و مناطق زیست مشترک مان، و آفریننده فرآیند گفتمان های اثر گذار، مثبت و سازنده که در نتیجه زحمات شباروزی و خستگی ناپذیر شخصیت فرهنگ دوست، آقای سرور ارکان، یاران و همکارانش، ظهور سیما نمود، برخی شخصیت های خامه بدست، صاحب اندیشه و بینش، آرمانگرا ،میهن پرست و فرهنگ دوست را به آفرینش آفریده های قلمی تشویق و ترغیب نمود. چکاوه های قلمی نویسنده ها، شعرا، داستان نویس، منتقدین و دست اندرکاران قلمی سیمای شغنان که هر یک  شان  ستاره های درخشان و منور ساز محیط و مردم  خود  بودند، هستند  و خواهند بود،  فردی مانند من را نیز از فرآیند تنویر و روشن سازی کارکرد های خود بی بهره نگذاشتند و آغاز به نگارش های پراکنده، تیت و پاشان، از این جا و از آنجا کردم. اما صداقت، مردم دوستی، عنایت و لطف بی پایان دوستان ای که هرگز در آن در سرا پای زندگی ام بی باور نبوده ام و نخواهم بود، مرا  از ستایش و توصیف ای که سزاوار نیستم و تنها لطف بی پایان همه شما بوده است، مورد تشویق و ترغیب قرار داد ، اگر بتوانم چیزی بهتر و خوبتر  را جهت بهره برداری مردم مستحق مان به نگارش گیرم که به تاریخ گذشته، حال و آینده جماعت عزیز آن سرزمین در ارتباط گسست ناپذیر باشد.  بر بنیاد همین طرز دید مقاله نگارشی قبلی ام را که ” مرور گذرا بر تاریخ معاصر اسماعیلیان آسیای میانه”،  عنوان گرفته بود  انکشاف داده و به یک اثر  سه صد برگه ای تبدیل کردم که مدت کاری بیشتر از یکسالم را  در شیرازه فراغت  زمانی در بر گرفت. چون اثر یاد شده تا حدی حجیم است و شاید ظرفیت سیمای شغنان از پذیرش آن معذور و هم شاید  بیرون از حوصله مندی دوستان در خوانش برگه این چنین طویل، باشد ، از این سبب خواستم عنوان و فهرست مطالب را خدمت دوستان عزیز گسیل دارم تا بر بنیاد تقاضای انفرادی دوستان خدمت شان جهات استفاده گسیل کنم و هم آنهایی که در غنامندی آن از طریق ابراز نطریات سالم، سازنده و نقد گرایانه، من و خواننده را  به نوازش قلمی شان گیرند، اظهار امتنان کنم  و در فرجام بعد از این همه زحمات شما اگر توفیق یابم  در طبع و نشر آن مطابق نظریات و مشوره های سودمند شما، قدم عملی بردارم.   

” وقتی که کردار  درست تان باعث مسرت شما می شود،  و از کردار زشت تان نادم هستید، بدون تردید مؤمن موحد هستید”

مروری گذرا بر تاریخ  معاصر اسماعیلیان آسیای میانه 

tarikh ismailia

 Paikarنویسنده: داکتر نصرالدین شاه ( پیکار)

تورنتو- کانادا

 مارچ 2015                          

 

مروری گذرا بر تاریخ  معاصر اسماعیلیان آسیای میانه

 فهرست مطالب

باب اول: ظهور اسماعیلیان در تاریخ جامعه بشری…………….. صفحه 6

  • اسماعیلیان و بازی های بزرگ ابر قدرت های سده نزدهم
  • اسماعیلیان آسیای میانه در سده بیستم
  • نقش داعیان اسماعیلی در سده‌های میانه در سرزمین‌خراسان بزرگ
  • دوران فاطمیان
  • یكپارچه ‌سازی دعوت اسماعیلی
  • جهاد سامانیان برعلیه قرامطه
  • گسترش دعوت به رودبار الموت
  • قرمطیان در خراسان و ماوراءالنهر
  • ابو یعقوب سجستانی
  • دولت اسماعیلی سند،۳۴۷ھ. ق. /۹۵۸م
  • حمیدالدین كرمانی
  • درز میان نزاریان و مستعلویان در ۴۸۷ھ. ق./۱۰۹۴م
  • دوران الموت
  • مأموریت حسن صباح
  • تثبیت مجدد هویت ایرانی توسط حسن صباح
  • گسترش نفوذ الموت در سرزمبن ایران
  • آغاز نزاع بین سلجوقیان و اسماعیلیان در۴۸۴ھ. ق./۱۰۹۱م.:
  • استراتژی ضد سلجوقی حسن صباح
  • پیامدهای انشقاق نزاری و مستعلوی
  • عقب نشینی و تثبیت نیروی بعدی نزاری
  • اعلام قیامت در سال ۵۵۹ ھ. ق./۱۱۶۴م
  • انحطاط و فروپاشی سلجوقیان
  • چنگیزخان و تأثیر هجوم مغولان
  • سقوط الموت در سال ۶۵۴ ھ. ق./۱۲۵۶م.:
  • سده های نخستین پس از الموت
  • درز میان شاخه های محمدشاهی و قاسم شاهی
  • نزاریان قهستان و بدخشان
  • رونق دوباره انجدان
  • سازماندهی مجدد دعوت توسط قاسم شاهیان
  • عقايد فلسفی و تصور آفرینش در ادبیات اسماعیلیسم:
  • تصور و بینش حـدود دین در اسماعیلیسم
  • سفر تاریخی مشنری سبزعلی، به آسیای میانه
  • اسماعیلیان افغانستان در زمان غزنویان، غوریان و سلجوقیان
  • سلجوقیان ،سلاجقه، یا آل سلجوق
  • روابط خواجه نظام الملک و اسماعیلیان
  • شیوه های زندگی خواجه نظام الملک
  • شخصیت حکیم ناصر خسرو، بازتاب نوای طغیان، تنهایی و تبعید.
  • نظام آفرینش شعری ناصر خسرو
  • مختصری پیرامون سفرنامه ناصر خسرو ‌
  • سیستم و نظام محاسبات و بانکداری در آثار ناصرخسرو
  • تداخل ژرف گونه در سیاق جامع الحکمتین
  • شخصیت تاریخی و عقیدتی امام علی(ع) در آثار ناصر خسرو
  • اصطلاحات واژگانی اسماعیلیسم در آثار ناصر خسرو
  • نقش پیر ناصرخسرو در میان  اسماعیلیان  آسیای میانه
  • پیشرفت­هـای جـدید در پـژوهش­هـای اسماعیلی در جهان مدرن
  • نقش داعیان اسماعیلی خراسان در گسترش بینش نو افلاطونیسم و اسماعیلیسم
  • ابوالمعالی ابن اسد، شخصیت همکار و یار حجّت خراسان
  • پس­منظر تاریخی ناحیه شغنان
  • جغرافیای بشری امروز اسماعیلیان افغانستان

باب دوم: پسمنظر تاریخی و چالش های زمانی  اسماعیلیان افغانستان………..    صفحه 65

باب سوم: اسماعیلیان مناطق مرکزی افغانستان، چالش ها و تفاوت ها صفحه…………….. 171

  • گونه­پـذیری نهاد های جماعتی و امامت در افغانستان
  • مکی­های مناطق مرکزی افغانستان در زمان زمامداران و حاکمان گذشته
  • وضعیت فرهنگی و جهان­بینی مدرن و امروز اسماعیلیان افغانستان
  • صدمه فرهنگی طالبان به اسماعیلیان و میراث مکتوب و غیر مکتوب افغانستان
  • افغانستان و آغاز فصل نو برای اسماعیلیان ، کامگاری ها و چالش ها

 باب چهارم : فرآیند دعوت اسماعیلی در علاقه­جات شمالی پاکستان صفحه  ………………..202

  • آغاز دعوت اسماعیلی در مناطق ناهمگون  شمال پاکستان
  • دعوت اسماعیلی در علاقه چترال (چترار)
  • فرآیند آغاز دعوت اسماعیلی در گِلگِت
  • حضور و نقش حکمران­های اسماعیلی در گلگت
  • فرآیند انتشار زمانی و مکانی اسلام در هونزا
  • فرآیند دعوت اسماعیلی در هونزا
  • حضور حسین شاه اردبیلی در هونزا و علل ناکامی دعوت اسماعیلی
  • حضور سید یاقوت شاه خان به منطقه هونزا و فرآیند دعوت اسماعیلی
  • داعی سید عبدالحمید، و دعوت اسماعیلی درهونزای سفلی، “شینه”:
  • نقش خانواده شاه کلان در گسترش دعوت اسماعیلی در”غزر “
  • حضور سیّد عبدالصمد شاه به علاقه جات شمالی و دعوت اسماعیلی
  • پیام امام سلطان محمّد شاه به جماعت بدخشان و شمال پاکستان
  • میر هونزا نماینده امام در قیادت جماعت علاقه جات شمالی و آسیای میانه
  • تشریف­آوری امام زمان، شاه کریم الحسینی، به شمال پاکستان
  • انفاذ نخستین آئین­نامه اسماعیلی برای جماعت آسیای میانه

باب پنجم : اسماعیلیان نزاری چین، پس­منظر تاریخی و زمان معاصر، صفحه …………………228

باب ششم : بازتاب شخصیت ناصر خسرو در آثار سایر مکاتب فکری  صفحه    …………………237

  • تداخلی در سیاق و محتوای فلسفی جامع الحکمتین
  • اصطلاح واژگانی اسماعیلیسم در آثار ناصر خسرو
  • عقلی و باطنی بودن کیش و آئین اسماعیلیسم
  • مراتب بینش دعوت در اسماعیلیسم
  • دانش و خرد در اشعار فردوسی و ناصرخسرو
  • توجه خاص اسماعیلیه به قرآن و تأویل آن
  • بینش عقلی و باطنی بودن در شیرازه فکری اسماعیلیسم
  • سفارشهای قرآن ، فهم و تأویل گسترده آن از دید اسماعیلیان
  • دیدگاه معتزله پیرامو ن بینش و تصور آفرینش
  • جبر و اختیار از دیدانداز معتزله و ناصر خسرو
  • جبر و اختیار از دیدانداز ناصر خسرو و دیگران
  • فراز و فرود مناسبات فاطمیان و غزنویان 
  • علل مخالفت غزنویان با برقراری رابطه با فاطمیان
  • مخالفت عباسیان در برقراری مناسبات میان غزنویان و فاطمیان
  • از زمان  غزنویان  الی اسماعیلیان
  • بینش زوال نظام های متخاصم در  کلام  ” فرخی سیستانی و ناصر خسرو
  • بینش ناصر خسرو در مورد زوال حاکمیت های متخاصم و جابر

نتیجه

ادبیات کار بردی

یاداشت اداره سیمای شغنان!
کارکنان اداره سیمای شغنان از داکتر پیکار خواهش نمودند تا کتاب شانرا به ادره ارسال نماید و در چند روز دیگر کتاب مکمل را مطالعه خواهید کرد.