میرزا محمد اسعد
http://www.arabzad.loxblog.com
باران ﭽﮯ یت
ابرﮮ بهـــاران ﭽﮯ یت چک ﭽﮑﮯ باران ﭽﮯ یت
چک ﭽﮑﮯ باران ﭽﮯ یت ابرﮮ بهـــاران ﭽﮯ یت
سوسن ات ریحــــان ﭽﮯ یت ﭬﺎ گه ار خزﻨﯛن زمین
ﭬﺎ گه ار خزﻨﯛن زمین سوسن ات ریحــــان ﭽﮯ یت
ﻔﺼﻠﮯ زﻤﺴﭡﯛن ﭽﮯ یت ڐر ﭽﮯ ﭬراد از ﻤﮯ ملک
ڐر ﭽﮯ ﭬراد از ﻤﮯ ملک ﻔﺼﻠﮯ زﻤﺴﭡﯛن ﭽﮯ یت
از بهندت زندﯛن ﭽﮯ یت خـــلاص ﭽﮯ یارت ﭬراد
خـــلاص ﭽﮯ یارت ﭬراد از بهندت زندﯛن ﭽﮯ یت
شادﮮ فــــرﯧﯛن ﭽﮯ یت شادﮮ کــــــن اﮮ نازنین
شادﮮ کــــــن اﮮ نازنین شادﮮ فــــرﯧﯛن ﭽﮯ یت
ار مـو وطن ﺠﯛن ﭽﮯ یت یم ابرﮮ رحمت فـریپت
یم ابرﮮ رحمت فـریپت ار مـو وطن ﺠﯛن ﭽﮯ یت
نښتۍ تو مهمـــان ﭽﮯ یت مبارک ﭬد عــــــربزاد
مبارک ﭬـــــد عـــــربزاد نښتۍ تو مهمان ﭽﮯ یت
17 مارچ 2013
فیض آباد
یچهی نست
مـــــــــو دستور در بلا یارب یچهی نست په صد غــــــــم مبتلا یارب یـــچهی نست
اجــــل تاژد پیـښ مـوهــر وختت زمـــانند غـــــــــلِــټ لام از زبا یارب یچهـی نست
نه دهـــــرم ساج وز از تیرت کمـــــان نر ده جهت دایم بقـــــــــا یارب یــچهی نست
نه ساد مــهـرگـــــرد هچټ دارهت طبابت امیـــد از ویف شفـــــا یـارب یهچهی نست
هــــــــمـت دارهـت طبیب همت شفـــــا تو به غیـر از تو خـــــــدا یارب یهچهی نست
رسول الله شفیـــــــع یست روزه محـــشر شفیع جـــــــــز انبیــا یـــارب یچـهی نست
بنهسچـم نر خـــــــــــو منزل پاندت افسوس بلــــــد مــــــــرداز پرا یارب یهچـهی نست
عربزاد رهنگته یم جان مس څه دهک چود
وزینـــتـم نر رضـــــا یـــارب یچـهی نست
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۲۲ دلو۱۳۹۱
مند ته مـــم دنیا ﭠﮯ سیمت زر نه رست تخــــت اته تاجت زرت زﯦور نه رست
مم جهــان تیر غیرﮮ چند خـږناﻨﮯ شعر ﺜﺑﭠﮯ هـــــــــچ دیوان اته دفتر نه رست
زنده ﮔﯦم وز ابره ﯿﯧن دستور بلـــــــــــند غیر باران از مو هچ گـــوهر نه رست
دل پر از مـــهـــــرت محبت مند ﮬﻤﯧښ ڎر ته یم دل از مییت ساغــــر نه رست
ﯿﯦنکم دنیا ﭠﮯ ﺴﺜج خلـــــق ات مـوﺨﯧز هچ زمان جای چوږج بدت بدگر نه رست
نست وزانم شاعـــــــررد حرمت هچت داند اﭭﯦن از حـــق جـــدایت ڎر نه رست
میزدﮮ صد یﯿﯦﻨک ﻤﮯ خـږنۈنرد عدیم تا که مهش خږنان حقیرت کر نه رست
فهم عربزاد از وه یاڎڎټ نست یه جاند
گـــل ته زنده ﺑﯿﻨﮯ شوڎت ښر نه رست
March 1, 2012
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۲۲ دلو۱۳۹۱
تر مو چس
اﮮ پرﮮ رخسار یکبار تر مو چس اﮮ ﮔﻠﮯ ﺑﯦﺨــــــــﺎر یکبار تر مو چس
ڎر که دم چادر دفیس مرد خو پیڅ مه که مو بیمار یکبار تر مو چس
عمـــــره تباست تبا ست تو جهت نه چو ښتت ای یار یکبار تر موچس
جهمم از هرجا ټ تو ژیوجس حه چود نر مو ته سڎج بار یکبـارترموچس
خو زنده گهــم ڎاد تو پیڎا چه جهت پیڎام تو چود یار یکبار تر مو چس
یه نر خو چــق چــق بشهندت کنهم مه ڎه مرد اخطار یکبار تر مو چس
بحس که ستم نر خـــوعــــــــربزاد تیر
بحس ڎه مــــو آزار یکبار تر مو چس
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۲۲ دلو۱۳۹۱
خږنان زمین
یا امـــام چیزرد کو اَر خزنان زمین ییو نه فهمهمم نر خو پاند ینت پـرین
کـودکت یاشت سفی بان سڎ خ فـکټ دښمنرد دوستت ڤــــرادت هــمنښین
تاجه سر سدج نر نفاق هر مهش دیار نست بهـــانه مهش شراکت در زمین
از یه دادت از یه نهــنندهــــم فکټ فکــره یهم ڎرخُردغـلټ نحنت رزین
داد ته خرد زریات وزینت دښمن اراد هم ڎو یخ فکرین خو بیگــانهت ابین
کـن امـام جـان مهو اته نابود مه دهد بحس ښنهـــم از غیر مــزهب آفرین
از تو نست مند غیر صلح آرزو یه چیز ڤاگـــــه ساد لهک تختته تاجت نگین
لام عربزاد رهنگته وزسحرت مدار مـه دڤیس مـرد نا تفــاقینت حـــزین
مند گـه مس کــن مستجاب اکمم دعا
لهکـــه یاڎد خرسنده تر خږنان جبین
8 دسامبر 2008
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۲۲ دلو۱۳۹۱
یم زنده گه
یم زنده گه بی تو مرد حــرام ست یک رنگـــه مو مټنت مو ښام ست
نږجید مـو جــــوانه در غمت دهرڎ نر خاله مـو کشچکت مو جــام ست
غم سڎج مو رفات مو سر پناه دهرڎ جــــــــاوید زقښند مو هر کلام ست
از ﮊیوجگـــــه نه ڤد اثر مو زارڎند بیمــــــاره مو زارڎند تو سلام ست
در لست جهان خوشین مــــو نام ڤد از خیل خوشین جـــــدا مو نام ست
داستـــــان دراز ڤــد مه مو شادهند نر خـتم مـــــــو داستان دوام ست
میرزات څـــه پڎد نه رید اثر وند
مـــــــرد مس تو محبت اختتام ست
15 سپتامبر 2011
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۲۲ دلو۱۳۹۱
ستخـان ڤـروښـت
سُت مـو تیرغـم وزمنت ستخـان ڤـروښـت طـاقتت صبــر از خـــو گلــــزارند روښت
فهـمتـه خـــــږنان خـــاز سیاست بی نظیر لافِ ڎاد با روست امــــــــریکـــات نِخُښت
ست جــــــــدا داد از پڅت نهــــن از رزین غالمـــغــــــــــال اندوید اته دښمـــن نغښت
ڤــــــد درخت خــــږنانته میـــوه یو خلــــق دزد فـــــریپتت پهـخـچنت خامیـڅــه رښت
مهـڎ ڎو باغبانین خو کهــم از هم نه فهمت خـــــــوده بهـره دښمنت مهـــــــڎین تِدُښت
لاده مــــــــرد فـــــــردوسه دادت پــڅ نبرد وینـــــــتم ار خــــږنان دادازپڅ څــه کـښت
چـــوده قــــــدرت جهت و کهـل از تن جـدا ههم خو زریات گـوښت کددستور تدوښت
یم مو دل ښیښه عــــــــــــــربزاد از زقښ
ارمــــو خـــږنان ڎاد زمهڎ رد ت ڤـروښت
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۱۸ دلو۱۳۹۱
جــا م مینا
سڅ مـــو ڎ ستند جــا م مینا زیم چــه زیم دس ده معنی عمــره تـو ید ت وز ته تیم
کشتـم هرچیـزټ جهـانتیـِرخــــردڅه چود تـیره مـــا یټچ وخت څـــاوت شچ ته څیم
هـــر خطـات عیبم څه چـوږج دنیـا ته وز ویڤ نفـهمـــــم کــهنــد یت چیــزند زنیم
و ز اری دیست خفـــــار سال عمره یند طــاعتت توبهـم نه چــــــــودت شچ ته تیم
یست وزانم تــــه تـرین د وزخ مـــو جای د ا ند افیـن غــــل مستمت ڤینا تـه دیـــم
طــــاعتت تو بهـت پـــرهیـــــزم رنوښت مـــــــم جهـــــان تیرت ارم یاڅنــد ته ڎیم
سال یکبارم نه خمبینت وز خــو کهــــــل جــــان سپارتاوند ته هــــــــرچیزټ ڤریم
از فــرامینم نه چــــــــود ییوټ به جــــای ڎهـــــم ته دل تسکین اده مـــــولا کــــریم
مند نه ڤــَـد نقشهت نه ڤد معلم یه چهــی پاند دڤیست مـــــــــرد تر صراط المستقیم
شچ اگــــــر توبه کنم مس جــــــــای شتا داند اڤـیـن بـــیداوته ساد طـــــوفــان نسیم
غـــــــا فـلت بی رهبــــــــــــرم یاشنده ڤد
دهـــــــڎ عربزاد رهنگته مرد توفیق امام
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۱۸ دلو۱۳۹۱
عمـــــره نږجید
عمـــــره نږجید در پریشۈن حـاﻟﮯ مند دسگــــــه تقدیر دسگـه بختت طاﻟﮯ مند
زندگــــــهم چـــــود ابرﻳﯦن دستورخنیف ست کزهت کشچک جهـۈنتیر خاﻟﮯ مند
مـــــم جهـــۈن تیرم زرت زﯦور ﺒﻨﯦسچ نست دگـــــــر باغت زمهڎت شاﻟﮯ مند
خال خوشبختهم خـــو ﭘﯦښۈنهند نه وینت دۈند اﭭین یست غیبت از ﺒﮯ خا ﻟﮯ مند
مند نه ﭭــــدج تر ثروتت دولت مـو څیم نست اکـــم نیودات غم از ﺒﮯ ما ﻟﮯ مند
مورځکت مــــــارین غمت اندوه مو تیر نست رڅیـټـتا طــــاقت از ﺒﮯ باﻟﮯ مند
سال ﻨﯧکم وز نه وینت عمــرند ده جهت
ریڎج عــــربزاد ﻏﯧبت از بد ساﻟﮯ مند
09/09/2012
تاریخ نشر در سیمای شغنان: ۱۸ دلو۱۳۹۱
*****
مـــــادر خـــــدا و خــالـــق من بعـــد خالقی بر تر ز صد طبیب و پــــرستار حــــــازقی
در زمره وشمــــــــــار بزرگــــــان این دیار دانا و پر توان و مــــــــــدد گـــــــار ولایقی
یافتم در آن زمــــان که نبود هــــم سخن مرا با مــــن همیشه هم سخــــن و فکـر و ناطقی
آنان که لاف صدق وصفـا می زدند به چشم دیدم در آن میانه کـــــــــــه سر تاج صادقی
در آن زمــان کـه قدرت کــارم نبود و درک دریافتمت معــــــلم پـــــــــــر جعـد و شایقی
خوشنودم از خـــــدا که تویی مـادر هر کجا هـــــــــــادی و رهنمـــــــــا ی توانا و واثقی
یاد آمد این سخـن ز عـــربزاد و نطــــــق او
مــوجی ز بحـــــــر دانش و دنیـــــای واثقی
*****
درجوانی توبه کــــردن عار نیست نعــمتى بهتر ز استغــفـــــار نيست
گیر باید د ا مــــــن تقـو ی به کـف ثر و ت عـــالم ترا در کــار نیست
پند وا عـظ گیـر و نیکو کارباش ورنه د رعقبی ترا غمخــوارنیست
کرده یی گر علـــــم یکـجا با عمل روح پاکت خسته و بیمـــــار نیست
کــــار دشوارند ریاض و زهد لیک با تـلاش آدمــــــــــی د شوارنیست
نیستت گــــر در جهان مونس کسی بهتــراز صبـر و شکیبت یار نیست
از صـراط الـمستقیم گــرد ید دور آنـکــه شبهـا تا سحـر بیـدار نیست
باز یاد آر حرف میرزا را که گفت هرکـه آمـوزد حقیقت خـوار نیست
گر نبود و نیست لفظی را عمــــــل آن سخن را در جهان مقـدار نیست
۲۹ جدی ۱۳۹۰
بی اعتنایهم
لپ غریبت عاجـــزت بی اعتنـــــــــایهم مهش فکټ دایمټ چنــــــگ ویز په بیرت در بـلایهم مهش فکټ
نست هچټ مهرت محبت ار مـه مهش خوزنان زمین ییو ڎیان گر اتفاقی سین و یـڤ جدایهم مهش فکټ
ییو خو کهل سینت لا ڤد کنم خدمت مه خوږنانرد پزار ښب وه ڎهـــڎهــــم تر زبایت تر پرا یهم مهش فکټ
ییو ته لا ڤد نست روزه محشر مند گناه پیبه خـڎ ای گـــــــر ده نی در پیښه مـــولا پر گنایهم مهش فکټ
پڅ ته کښت داد غیبتت نحن کښت رزین غیبت تمام داند ا ڤین بازاره مهـــــــــرند کم بهایهم مهش فکټ
غیبتت فهندت فــــنونین عـــــــلم اته دانش بنهست داند ا ڤین از جـرمنت روسین زبایهم مهش فکټ
کافـرت گبرت یهودین مم جهان خرد میزد بهیست ویڤ بهیښتند مـفلست بی سر پنایهم مهش فکټ
از خـــو مــــــولایهم رنوښچت از صراط الـــمستقیم از وه امرت نهی عــالم مس جـــدایهم مهش فکټ
ید عــربزاد ڎر ڤیهم از هـرچــه مــولا ڎر څـه تویج گــر ده نی در روزه محشر روسیایهم مهش فکټ
۲۴ میزان ۱۳۹۰
میرزا محمد اسعد
نوشته: اقبال حسام
سوم سرطان ١٣٨٩
یکی دیگر از شعرای معاصر شغنان استاد میرزا محمد اسعد فرزند عرب شاه میباشد. وی در سوم دلو سال ۱۳۵۲ خورشیدی، درقریه ده مرغان ولسوالی شغنان به دنیا آمده. بنا به قول خودش در سن پنج سالگی شامل لیسه رحمت گردیده وبعد از فراغت درسال ١٣٦٩شامل امتحان کانکور، واز آن طریق توانست راه اش را به دانشکدۀ ادبیات- بخش زبان انگلیسی- دانشگاه بلخ باز نماید. اسعد بعد از ختم دانشگاه به حیث کارمند در شبکۀ ORA ایفا وظیفه مینمود. سپس برای مدت یکسا ل در دارالمعلمین شغنان وظیفه مدرسی زبان انگلیسی را عده دار گردید؛ اما شرایط ناگوار افغانستان وی را مجبور به ترک یار ودیار وپناهنده شدن در کشور پاکستان کرد. موصوف مدت سه سال را در آنجا به سر برد و بعد از بهتر شدن اوضاع کشور به افغانستان باز گشت. تا زمان برگشت اش به افغانستان او به شکل مخفیانه شعر می سرود و این سروده ها را با کسی در میان نمی گذاشت.اولین کسی که به اشعار منتشر نشده میرزا محمد اسعد دسترسی پیدا کرد شاد روان سید زمان الدین عدیم بود که با تشویق و اندرز های سودمندش وی را وادار به آن ساخت که به زبان مادری خودش، که شغنانی بود، شعر بسراید. سرودن شعر به زبان شغنی یا شغنانی در ابتدا کار بسا دشوار معلوم می شد؛ ولی علاقمندی زیاد شاعر به این زبان وی را واداشت بدون در نظر داشت وقت و زمان به تلاش اش ادامه دهد. اشعاری را که خواننده گان محترم این ویب سایت مطاله می نماییند نمونه کلام شاعر میباشد که به زبان شغنانی سروده شده اند:
سُت مـو تیرغـم وزمنت ستخان ڤـروښـت طـاقتت صبــر از خـــو گلــــزارند روښت
فهـمتـه خــــږنان خــــو سیاست بی نظیر لافِ ڎاد با روست امـــــــریکـــات نِخُښت
ست جــــــــدا داد از پڅت نهــــن از رزین غالمـــغــــــــــال اندوید اته دښمـــن نغښت
ڤــــــد درخت خــــږنانته میـــوه یو خلــــق دزد فـــــریپتت پهـخـچنت خامیـڅــه رښت
مهـڎ ڎو باغبانین خو کهــم از هم نه فهمت خـــــــوده بهـره دښمنت مهـــــــڎین تِدُښت
لاده مـــــــرد فـــــــردوسه دادت پــڅ نبرد وینـــــــتم ار خــــږنان دادازپڅ څــه کـښت
چـــوده قـــدرت جهت و کهـل از تن جـدا ههــــمه زریات گـوښت کددستور تدوښت
دانـــد اڤیــن “اسعـــد” مــو دل ښیښه مغوند
ارمــــو خـږنان ڎاد زمهڎ رد ت ڤـروښت
اسعد در پاره یی از اشعار خویش از حافظ وسعدی پیروی کرده است. در اشعارش صناعات ادبی چون تشبیه، تضاد وضرب المثل دیده میشودکه منحیث مصداقی برای ادعای خویش از این دو بیت، که اولی صنعت تضاد و دومی ارسال المثل است، بسنده خواهم کرد.
هرښبت میثت زمستونت بهار خرد ته وز احساس یکسونم ته جهت
چاه کن در چاه ار بشنیدۀ با عدالت همرهان همخانه باش
نوشته: میرزامحمد اسعد
12 قوس 1389
درجــــــــــوانی توبه کـــــــــــــــــــــردن عــــــــــــــــــــــــــــار نیست
نعــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــمتى بهترزاسنغفــــــــــــــــــــار نيست
گـــــــــــــر تو آری د ا مـــــــــــن تقو ی به کــــــــــــــف
ثر و ت عــــــــــالم ترا در کـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــار نیست
پند و ا عـــــــــــــــظ گیـــــــــــر و نیـــــــــــــــــــــکو کار باش
و ر نه د ر عقبی تراغمــــــــــــخــــــــــــــوار نیست
با شد ت گـــــــــــــــــــر پیشه نیـــــــــــــــــــــــــکی در جهان
ز هیچ د ر د و غم تنت بیمـــــــــار نیست
ز ا هـــــــــــــــدی دشو ا ر با شد سهـــــل نیست
گـــــــــــر شود قصـــــــــــــــــــــدت چنـــــــــــان د شو ا ر نیست
و ر نه آ ر ی نعـــــــــــــمتی دنیـــــــــــــــــــــا بدست
بهتــــــــــــــــــــــــــــــــــر از صبــــر و شکیبت یار نیست
ا ز صـــــــر ا ط ا لمستقیم گــــــــــــــــــرد ید ه د و ر
آ نــــــــکه شبهـــــــــــــــــــا تا سحـــــــــــر بیدار نیست
با ید ت چـــــــــــون ناصـــــــر خسر و شد ن
کــــــــــــــــــــــز عبا د ت لـــــــــحظه بیکار نیست
ا و ست مـــا ر ا ر هبــــــــــری دنیا و دین
زانکه پیشش پرد ه بر ا سر ا ر نیست
اینچنین گفتار ناصر پربهاست
گر کسی داند حقیقت خوار نیست
ا سعد ا گفتـــــار طـولانی چـه سود
ز ا نــــکه د ر صد گفته یک کردار نیست
کـوچــیزرد مهش دلند مهرت وفــا نست
بشهنــد چیــښـتاو ڤرادند تر ڤـــــرا نست
پڅیــن قصدین ته داد جان تیر اته نهـن
دلــند زریات ته جز جورت جفــا نست
نه د یڎ د یخ تر ڤـرا د ت تـر رزین داد
سڅـین بیمـــــــــــاره نـا دانهت دوا نست
کـدورت سڎج دلینند ابره دستـــــــــور
مـدام بارښ ته خـون کښتت هــوا نست
غـلټ ڎین لاف زیــــداو یکـد گــر تیــــر
پفت لاف از ڤـرادهـــر دل جـــدا نست
امـام فــــرمان ته مـهش پیـرت جــوانند
پــــــــزارټ اعتقـــــــــادت اعـتنا نست
شریکـهـــم از جهــالت هـــر گــنا ندیــر
مـدامــهم پا ند بنهـــسچت رهمنا نست
خڎا یا ڎهـد نجا ت مهش از مه طوفا ن
دگـر چینتاوگـــه مهشند تـــر زبــا نست
خبټ باز پیــره شاه نا صــر مه خلقــرد
څــه یا ڎ د بیم ازمه طـوفا نت بلا نست
ڎو پیـڎهـک کښت هـدایت راست پاند تیر
څه لاڤد هــرچیز ورد چـونت چـرا نست
مـــه خلق لهک ڤیــرت تررخ ازښبستان
ده نی مهش رهـگمینند جــز خطـا نست
خــو آمــرزښ اڤین یټچ “اسعــد یڅ” نـر
تـــو دربارند وزینت غیــرازسخـا نست
کـه بښخښ ا ز خـوورحمت مهش گناییـن
تــو د ر دربارند به جزعفـوت عطانست
اگر علاقمند شعر های مکمل شاعر استید، لطفأ به ویب بلاگ شاعرمراجعه کنید.
